مرحله اوج لذت جنسی در چرخه پاسخ جنسی مي‌تواند به چند طريق، دچار مشكل شود؛ ارگاسم اصلاً اتفاق نمی افتد يا در زمان نامناسبی اتفاق می افتد. مردانی كه ارگاسم را زودتر از زمان مناسبش تجربه می كنند به اختلالی با نام انزال زودرس مبتلا هستند (كلين‌پلاتز و همكاران، 2012).
اختلال انزال زودرس
رايج‌ترين اختلال مربوط به ارگاسم در مردان، انزال زودرس است. منظور از زودرس بودن يعنی اينكه انزال، زودتر از زمانی كه مرد يا همسرش انتظار دارند رخ می دهد (وينكزی، 2009) در DSM-5 اين زمان، كمتر از يك دقيقه بعد از دخول، عنوان شده است. ملاك‌های تشخيص اين اختلال در زیر ارائه شده است.
ملاك‌های تشخيصی اختلال انزال زودرس
الف) الگوی دائمی یا تكرارشونده انزال زودتر از یك‌دقیقه بعد از دخول آلت تناسلی در واژن و در زمانی كه شخص انتظار آن را ندارد.
ب) نشانه‌های بیان‌شده در ملاك الف، تقریباً حداقل به مدت 6 ماه باید دوام داشته باشند و باید تقریباً در همه یا اكثر موارد (75 تا 100%) هنگام رابطه جنسی تجربه شود. (اگر وابسته به موقعیت است در همه آن موقعیت‌ها و اگر تعمیم‌یافته است در همه موقعیت‌ها).
ج) نشانه‌های بیان‌شده در ملاك الف، ناراحتی بالینی قابل‌توجهی برای فرد، ایجاد كرده باشند.
د) اختلال در كنش جنسی، توسط یك اختلال روانی غیرجنسی، بهتر تبیین نشود، پیامد یك آشفتگی ارتباطی شدید یا سایر عوامل استرس‌زای مهم نباشد، همچنین این اختلال، ناشی از مصرف مواد/دارو یا سایر بیماری‌های پزشكی نباشد.
نوع آن را نیز مشخص كنید:
مادام‌العمر است.
اكتسابی است.
همچنين مشخص كنيد:
تعميم‌يافته است.
وابسته به موقعيت است.
اقتباس از انجمن روان‌پزشكی آمريكا. (2013). پنجمين ويرايش راهنمای تشخيصی و آماری اختلال‌های روان‌شناختی.
به نظر می‌رسد فراوانی شیوع این اختلال، زیاد باشد. در نظرسنجی صورت‌گرفته در آمریكا، 21% مردان، ملاك‌های تشخیص این اختلال را داشتند و این اختلال، رایج‌ترین اختلال جنسی در بین مردان بود (لانمن و همكاران، 1999). یافته‌های پژوهش جدید، شیوع آن را در میان مردان 40 تا 70 ساله، بیش از 40% برآورد كرده‌اند (كتابچی، 2015). از میان مردانی كه برای درمان مشكلات جنسی‌شان مراجعه میكنند، تقریباً بیش از 60% شكایت مداومی از این مشكل دارند (پولونسكی، 2000).
گرچه DSM-5 ملاك انزال زودتر از یك دقیقه پس از شروع مقاربت جنسی را به عنوان ملاك تشخیصی این اختلال، مطرح كرده است، اما تعریف دقیق «زودرس»، مشكل است. مدت‌زمان كافی برای انزال، از فردی به فرد دیگر فرق می‌كند. پاتریك و همكاران (2005) دریافتند مردانی كه از انزال زودرس، شكایت میكنند معمولاً به صورت میانگین، 8/1 دقیقه بعد از شروع مقاربت جنسی، انزال میكنند درحالی‌كه این مدت، برای مردان فاقد این مشكل، 3/7 دقیقه است. با این‌حال، فقدان كنترل بر زمان ارگاسم، مهم‌ترین شاخص در تعیین انزال زودرس است (وینكزی و همكاران، 2008). هرچند انزال زودرس، گه‌گاهی بین افراد سالم نیز اتفاق می‌افتد اما شیوع آن بین مردان كم‌تجربه و مردانی كه دانش جنسی‌شان كم است بیشتر است (لانمن و همكاران، 1999).
علل اختلال انزال زودرس
تبیین‌های روان‌شناختی و رفتاری ارائه‌شده برای این اختلال، بیش از سایر تبیین‌ها، مورد حمایت‌های علمی، قرار گرفته است. این اختلال، اختلال رایجی در میان مردان ـ خصوصاً جوان‌ترها ـ است. مردانی كه به لحاظ جنسی، كم‌تجربه هستند و یاد نگرفته‌اند سرعت مقاربت جنسی خود را در مواقع لازم، كاهش دهند، میزان برانگیختگی‌شان را كنترل كنند و فرایند عشق‌بازی را طولانی‌تر كنند، بیشتر از سایرین، در معرض ابتلا به این اختلال، قرار دارند (آلزوف، 2007). در حقیقت، مردان جوان، هنگام برقراری اولین مقاربت جنسی‌شان، اغلب با این مشكل، مواجه می‌شوند. با افزایش تجربه جنسی، اكثر مردان، میزان برانگیختگی و در نتیجه زمان انزال‌شان را به‌خوبی، مدیریت میكنند. مردان، در هر سنی كه باشند، اگر تنها گه‌گاهی مقاربت جنسی داشته باشند، مستعد انزال زودرس هستند (كامر، 2015).
برخی از متخصصین، بر این باورند كه انزال زودرس، به علت اضطراب، ایجاد می‌شود و منشأ این اضطراب، خودارضایی‌های سریعی است ـ از این جهت سریع، كه مبادا توسط والدین‌شان به دام بیفتند ـ كه افراد در دوره نوجوانی، انجام می‌داده‌اند. همچنین آگاهی و شناخت ضعیف افراد از میزان برانگیختگی‌شان می‌تواند در این زمینه، مؤثر باشد (آلزوف، 2007). با این‌حال، این نظریه‌ها، تنها در برخی از مواقع، از حمایت‌های پژوهشی روشنی بهره‌مند بوده‌اند.
امروزه، این باور در میان نظریه‌پردازان این حوزه، در حال افزایش است كه عوامل زیست‌شناختی نیز می‌توانند نقش مهمی در ایجاد این اختلال، بازی كنند. تاكنون، سه نظریه اصلی در این‌باره، بیان شده است (آلزوف، 2007؛ مایرون و همكاران، 2001؛ والدینگر و همكاران، 1998). یكی از نظریه‌ها اعلام می‌كند، برخی از مردان، استعداد ابتلا به این اختلال را در زمان تولد با خود دارند. در تحقیقی كه روی نمونه كوچكی از مردان، انجام شده بود، مشخص شد 91% مردانی كه از این اختلال، رنج می‌برند، بستگان درجه اولی دارند كه آن‌ها نیز مبتلا به این اختلال هستند. دومین نظریه كه مبتنی بر مطالعات حیوانی است، به بحث، پیرامون این موضوع می‌پردازد كه گیرنده‌های سرتونین خاصی در مغز افراد مبتلا به این اختلال، وجود دارد كه برخی، بیش از حد فعال‌اند و برخی كمتر از حد بهنجار، فعالیت دارند. براساس سومین نظریه، مردان مبتلا به انزال زودرس، حساسیت بیشتر و هدایت عصبی بیشتری در ناحیه آلت تناسلی خود دارند. این نظریه، تاكنون حمایت‌های پژوهشی، ناهمگونی را همراه داشته است.
منابع
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed.). Washington, D.C.: Author
Comer, R. J. (2015). Abnormal psychology (9th ed.). London: Macmillan
Ketabchi, A. (2015). Clomiphene Effects on Idiopathic Premature Ejaculation. Nephro-Urology Monthly, 7(5). e27281
Kleinplatz, F. J., Moser, C., & Lev, A. I. (2012). Sex and gender identity disorders. In I. B. Weiner, G. Stricker, & T. A. Widiger (Eds.), Handbook of psychology, Clinical psychology (2nd ed., Vol. 8, pp. 171–192). Hoboken, NJ: Wiley
Laumann, E. O., Nicolosi, A., Glasser, D. B., Paik, A., Gingell, C., Moreira, E., & Wang, T. (2005). Sexual problems among women and men aged 40-80 years: Prevalence and correlates identified by the Global Study of Sexual Attitudes and Behaviors. International Journal of Impotence Research, 17, 39–57
Polonsky, D. C. (2000). Premature ejaculation. In S. R. Leiblum & R. C. Rosen (Eds.), Principles and practice of sex therapy (3rd ed., pp. 305–332). New York, NY: Guilford
نظرات