اختلال در میل جنسی ـ آسیب شناسی (علل)
سه اختلال، منعكسكننده مشكلاتی در ارتباط با مرحله میل یا برانگیختگی چرخه پاسخ جنسی هستند. دو مورد از آنها از طریق وجود میل و علاقه جنسی كم یا فقدان آن مشخص میشوند كه باعث ایجاد ناراحتی قابلتوجهی در افراد میگردد. در زنان، علاقه جنسی كم، تقریباً همیشه همراه با كاهش توانایی تهییجپذیری و برانگیختگی از طریق فعالیت جنسی یا سایر نشانههای تحریككننده جنسی است. بنابراین نقص در علاقه یا توانایی زنان برای برانگیخته شدن از نظر جنسی، با نام اختلال علاقه/برانگیختگی جنسی زنان، نامگذاری شده است (بیسون و همكاران، 2010). در مردان، اختلال خاصی در زمینه برانگیختگی جنسی وجود دارد كه اختلال نعوظ نامیده میشود.
علل زیستشناختی اختلال میل جنسی كمكار
شماری از هورمونها با هم در تعامل هستند تا میل جنسی در فرد ایجاد شود و رفتار جنسی از او صادر شود. هرگونه ناهنجاری در این زمینه میتواند میل جنسی را كاهش دهد (گیرالدی و همكاران، 2013). هم در زنان و هم مردان، تشرح زیاد هورمون پرولاكتین، ترشح كم هورمون جنسی مردانه ـ تستوسترون ـ و ترشح كم یا زیاد هورمون جنسی زنانه ـ استروژن ـ میتواند منجر به كاهش میل جنسی شود. برای مثال، میل جنسی كم میتواند ناشی از مصرف قرصهای ضدبارداری باشد كه حاوی مقادیر زیادی هورمون استروژن است. در مقابل، این مشكل میتواند ناشی از میزان كم استروژن در بدن زنانی باشد كه در مرحله پس از یائسگی قرار دارند یا بهتازگی، زایمان كردهاند (لان و همكاران، 2013).
یافتههای جدید پژوهشی، نشان میدهد میل جنسی كم، ممكن است به علت فعالیت بیش از اندازه انتقالدهنده عصبی دوپامین یا سروتونین باشد (چان و همكاران، 2011). برای مثال، در پژوهشی، به موشهای ماده داروی آپومورفین، تزریق شد؛ این دارو میزان انتقالدهنده عصبی دوپامین را در قسمتهای خاصی از مغز، افزایش میدهد. این موشها بعد از این عمل، از تعامل جنسی با موشهای نر، اجتناب میكردند (اسنوئرن و همكاران، 2011).
یافتههای پژوهشی و نیز بالینی، نشان میدهد، میل جنسی میتواند تحت تأثیر عوارض جانبی داروهای ضد درد، داروهای روانگردان و نیز مواد مخدری مانند كوكائین، ماریجوانا، آمفامین و هروئین، كاهش پیدا كند (گلینا، شارلیپ و هلستروم، 2013). برخی از مردان، از این واقعیت، آگاهی دارند كه مصرف نوشیدنیهای الكلی، برانگیختگی جنسی را سركوب میكند اما بسیاری از آنها نمیدانند سوء مصرف مواد مخدری مانند كوكائین و هروئین نیز مشكلات زیادی را در زمینه جنسی برای مصرفكنندگان هم در بین زنان و هم مردان، به همراه خواهد داشت. گزارشهای پژوهشی، حاكی از آن است كه بیش از 60% مصرفكنندگان كوكائین، مشكلاتی در زمینه مسائل جنسی دارند (بارلو و دوراند، 2014). همچنین باور غلطی در بین برخی از افراد، وجود دارد مبنی بر اینكه مصرف الكل، برانگیختگی و رفتار جنسی را تسهیل میكند. اما واقعیت، این است كه مصرف نوشیدنیهای الكلی در سطح خفیف یا متوسط، موجب كاهش بازدارندههای اجتماعی میشوند، بنابراین چنین افرادی فكر میكنند تمایل بیشتری برای رابطه جنسی دارند (و شاید بیشتر به دنبال آن باشند) (ویگل و همكاران، 2006). مصرف الكل، مشكلاتی در زمینه باروری برای مردان و زنان ایجاد میكند (مالاتستا و آدامز، 2001). كاهش میل جنسی، ممكن است به صورت مستقیم، ناشی از یك بیماری جسمانی و به صورت غیرمستقیم، ناشی از پیامدهای آن بیماری، مانند استرس، افسردگی یا درد باشد (كامر، 2015).
علل روانشناختی اختلال میل جنسی كمكار
به طور كلی، افزایش اضطراب، افسردگی یا خشم، باعث كاهش میل جنسی در هر دو جنس میشود (استالهوفر، ترائین و كاروالفریا، 2013). اغلب، همانطور كه نظریهپردازان شناختی، بیان میكنند، افراد مبتلا به اختلال میل جنسی كمكار، نگرشهای خاص، ترسها یا خاطراتی دارند كه منجر به بروز این مشكل میشود؛ برای مثال، برخی از آنها بر این باورند كه رابطه جنسی، غیراخلاقی یا خطرناك است (گیرالدی و همكاران، 2013). برخی دیگر، بهشدت، نسبت به از دست دادن كنترل خود، در مقابل تمایلات جنسیشان میترسند كه همین عامل، باعث میشود میل جنسی آنها تحت تأثیر قرار گیرد. برخی نیز از حاملگی ناخواسته میترسند (مككارتی و مككارتی، 2012).
برخی از اختلالات خاص روانشناختی نیز ممكن است باعث كاهش میل جنسی شوند. حتی یك افسردگی خفیف هم میتواند باعث كاهش میل جنسی شود. افراد مبتلا به اختلال وسواس ـ اجبار نیز ممكن است به علت نگرانی از تماس با مایع خارجشده از بدن دیگری یا عدم تحمل بوی آن، تمایلی به رابطه جنسی نداشته باشند (رابیوـ اوریولس و بیوالكوا، 2013).
علل اجتماعیـ فرهنگی اختلال میل جنسی كمكار
نگرشها، ترسها و اختلالات روانشناختی كه منجر به كاهش میل جنسی میشود، در بافت یك جامعه و فرهنگ، اتفاق میافتد. بنابراین شماری از عوامل فرهنگی و اجتماعی نیز با اختلال میل جنسی كمكار، رابطه دارند. بسیاری از افراد مبتلا به اختلال میل جنسی كمكار، در حال تجربه فشارهای هیجانی ناخوشایند هستند ـ برای مثال، طلاق، مرگ یكی از عزیزان، استرس شغلی، مشكلات ناباروری، داشتن فرزند كوچك و ... (همیلتون و مستون، 2013). برای مثال، نتایج یك پژوهش، نشان داد افرادی كه در طول یكسال گذشته، مشكلات شغلی را تجربه كرده بودند، دو برابر بیشتر از سایر افراد، در معرض خطر ابتلا به اختلال میل جنسی كمكار یا سایر اختلالات جنسی بودند (استالهوفر و همكاران، 2013). برخی افراد نیز ممكن است مشكلاتی در ارتباط خود با دیگران ـ برای مثال، همسر، فرزند، همكاران و ... ـ داشته باشند (گیرالدی و همكاران، 2013). افرادی كه در حال تجربه ارتباطات ناخوشایند هستند، محبت خود را نسبت به همسرشان از دست دادهاند یا احساس میكنند قدرتشان را از دست داده و تحت سلطه همسرشان قرار دارند، علاقه جنسیشان كم میشود. حتی در میان زوجینی كه روابط خوبی با هم دارند، اگر یكی از آنها فاقد مهارتهای لازم جنسی باشد، یا نتواند اشتیاق خود را به همسرش نشان دهد، طرف مقابل، بهتدریج علاقه جنسی خود را نسبت به او از دست میدهد. برخیاوقات، زوجینی كه نیازشان به صمیمیت و نزدیكی، متفاوت است، ممكن است دچار كاهش میل جنسی نیز بشوند. به این شكل كه، فردی كه خواستار فضای شخصی بیشتری در رابطه است، احتمالاً برای ایجاد این فضا، با كاهش میل جنسی، از همسر خود، فاصله میگیرد (جیان، سو و تاسی، 2013).
معیارهای فرنگی نیز میتواند میل جنسی را تحت تاثیر قرار دهد. از آنجایی كه فرهنگ، فعالیت جنسی را بیشتر مربوط به افراد جوان میداند، افراد میانسال، ممكن است تصویر بدن خود را جالب ندانند و نیز به این نتیجه برسند كه دیگر برای همسرشان جذابیت ندارند، در نتیجه، میل و علاقه جنسی آنها بهتدریج، كاهش پیدا میكند (لیبلوم، 2010).
تجربه حوادث تلخ جنسی، مانند تجاوز یا آزار و اذیت جنسی نیز میتواند باعث ایجاد ترسها، نگرشها و خاطراتی شود كه میتواند به نوبه خود، میل جنسی را كاهش دهد. برخی از افرادی كه از سوءاستفادههای جنسی، جان سالم به در بردهاند، برای سالها یا حتی دههها، نسبت به روابط جنسی، احساس تنفر دارند (گیرالدی و همكاران، 2013). در برخی از موارد، برای چنین افرادی، هنگام رابطه جنسی با همسرشان، خاطرات زندهای از تجاوز یا آزار و اذیت جنسی بهصورت ناخودآگاه، تجربه میشود كه این عامل، موجب كاهش میل جنسی آنها میگردد (زوئیكل و مریمن، 2011).
منبع
Comer, R. J. (2015). Abnormal psychology (9th ed.). London: Macmillan
نظرات